. Synod Biskupów 1971 r. O kapłaństwie służebnym ( De sacerdotio ministeriali )
Jan Paweł II w Liście do Kapłanów na Wlk. Czwartek 1979 roku, 2: Odwołuję się tutaj do całej tradycji nauczania Kościoła na temat [życia i posługiwania kapłańskiego], w szczególności do nauki Soboru Watykańskiego II zawartej w różnych jego dokumentach, a zwłaszcza w Konstytucji "Lumen gentium" oraz w "Dekretach" takich jak "Presbyterorum ordinis" i "Ad gentes". Nawiązuję również do Encykliki wielkiego mojego Poprzednika Pawła VI "Sacri caelibatus". Przywiązuję wreszcie wielką wagę do dokumentu "De sacerdotio ministeriali", który jako owoc prac Synodu Biskupów w r. 1971 tenże Paweł VI zaaprobował znajdując w nim — choć tylko w formie doradczej, taki bowiem był charakter owej sesji Synodu — wypowiedź zasadniczej wagi, gdy chodzi o właściwy kształt życia i posługiwania kapłańskiego w świecie współczesnym.
WPROWADZENIE Ostatnimi czasy, zwłaszcza po zakończeniu Soboru Watykańskiego II, Kościół doświadcza głębokiego ruchu odnowy, do którego chrześcijanie powinni się przyłączyć, kontynuując go z wielką radością i wiernością wobec Ewngelii. Jest bowiem obecna moc Ducha Świętego, aby naszą misję oświecać, wzmacniać i udoskonalać. Każda odnowa, zasługująca prawdziwie na to miano, przynosi Kościołowi niewątpliwe i ogromnej wartości korzyści. Poprzez Sobór niedawno celebrowany prawdziwie poznaliśmy, że kapłani zapalili się nowym płomieniem gorliwości i wiele wnieśli swoją codzienną troską o popieranie tej odnowy. Przed naszymi oczami mamy tak wielu współbraci, którzy czy to wśród ludów, gdzie Kościół niesie ciężkie brzemię, czy to na ziemiach misyjnych kontynują, wiernie i pełni zadowolnia w duszach, swą posługę poprzez życie Bogu poświęcone. Jednocześnie jednak odnowa ta niesie ze sobą pewne trudności, które bardzo konkretnie wszyscy kapłani, czy to biskupi czy prezbiterzy, przedstawiają. Wszyscy w tej dobie odnowy powinniśmy badać znaki czasu i tłumaczyć je w świetle Ewangelii (por. Gaudium et Spes 4), abyśmy wspólnymi siłami rozróżniali duchy, czy są z Boga, aby nie doznała zaciemnienia jedność misji Kościoła, albo też poprzez zbytnie ujednolicenie nie napotkało przeszkody konieczne przystosowanie. Tak wszystko badając i to, co dobre, zachowując, dzisiejszy kryzys może dostarczyć okazji do wzrostu wiary. Ze względu na wagę zagadnienia, Ojciec Święty zaproponował Synodowi odbywanemu w tym roku zajęcie się kapłaństwem służebnym (sacerdotium ministeriale). Liczne Konferencje Biskupów wraz z prezbiterami i często także ze świeckimi temat ten przedyskutowały przed Synodem. Na Synod wezwani zostali niektórzy prezbiterzy w charakterze audytorów, służąc swą obecnością biskupom, gdy miały być podejmowane ważne kwestie obecnego czasu. Zadanie nasze wypełnić chcemy z prostotą ewangeliczną, która przystoi pasterzom służącym Kościołowi. Zważając na naszą odpowidzialność za braterską wspólnotę Kościoła, pragniemy umocnić w wierze, podbudować nadzieję i rozpalić miłość naszych braci w kapłaństwie służebnym i wszystkich chrześcijan. Oby nasze słowa mogły Ludowi Bożemu i z oddaniem posługującym mu kapłanom przynieść pociechę i odnowić radość! Tu będzie cd tłumaczenia polskiego...	PROOEMIUM Ultimis temporibus, praesertim post Concilium Vaticanum II expletum, Ecclesia experitur profundum motum renovationis, quem christiani omnes magno gaudio ac fidelitate erga Evangelium prosequi debent. Adest enim virtus Spiritus Sancti ad nostram missionem illuminandam, roborandam perficiendamque. Omnis veri nominis renovatio indubia necnon magni pretii beneficia Ecclesiae affert. Probe novimus per Concilium nuper celebratum sacerdotes novo ardore inflammatos esse et quotidiana sollicitudine ad fovendam hanc renovationem multum contulisse. Prae oculis habemus tot heroicos confratres, ministerio fideles, qui sive in populis, ubi Ecclesia duro subiacet iugo, sive in terris missionis, vitam Deo dicatam contentis animis degunt. Simul tamen et quaedam ardua illa renovatio secum fert, quae sacerdotes omnes sive episcopi sive presbyteri modo speciali persentiunt. Nos omnes hac aetate renovationis signa temporum perscrutari et sub luce Evangelii interpretari debemus (cf. GS 4), ut consociatis viribus discernamus spiritus, si ex Deo sint, ne ambiguitatibus unitas missionis Ecclesiae obscuretur, vel nimia uniformitate aptatio necessaria impediatur. Sic omnia probando et, quae bona sunt, tenendo, hodierna crisis occasionem praebere potest fidei incremento. Pro rei gravitate Beatissimus Pater Synodo huius anni sacerdotium ministeriale tractandum proposuit. Multae Episcoporum Conferentiae hoc thema cum presbyteris et saepius cum laicis ante Synodum exploraverunt. Ad Synodum vocati sunt quidam presbyteri ut auditores, qui praesto essent episcopis de magni momenti quaestionibus acturis. Officium nostrum adimplere volumus ea evangelica simplicitate, quae pastores Ecclesiae servientes decet. Perpensa nostra responsabilitate pro fraterna communitate Ecclesiae, fratrum nostrorum in sacerdotio ministeriali omniumque christianorum fidem cupimus confirmare, spem erigere, caritatem fovere. Possint verba nostra Populo Dei eiusque servitio deditis sacerdotibus solacium afferre et gaudium renovare! DESCRIPTIO STATUS RERUM 1. Missionis Ecclesiae amplitudo a Concilio Vaticano II fusius explicata est, quin immo eius cum mundo consuetudo argumentum fuit praesertim Constitutionis Pastoralis Gaudium et Spes. Multi fructus ex huius materiae impensiore consideratione promanarunt: clarius perspicitur salutem non esse abstractam quandam ac veluti ahistoricam vel intemporalem categoriam, sed ex Deo provenire et totum hominem totamque humanitatis historiam pervadere debere, eosdemque homines ad Regnum Dei libere ducere, ut tandem sit Deus omnia in omnibus (1 Cor. 15, 28). Difficultates tamen, ut facile intellegitur, etiam exortae sunt: quidam sacerdotes sese alienos sentiunt a motibus, qui ad hominum coetus pertinent, et impares ad quaestiones solvendas, quae hominibus cordi sunt. Saepe etiam problemata et perturbationes presbyterorum ex eo manant, quod in sua sollicitudine pastorali et missionaria, methodis nunc fortasse obsoletis, hodierno mentis habitui occurrere debent. Tunc gravia problemata et plures interrogationes exoriuntur, praeprimis e veris difficultatibus, quas presbyteri in munere suo fungendo experiuntur, et non (quod quidem verum est aliquando) ex spiritu exacerbato contendendi et controversiam inferendi vel ex curis personalibus tantum ob sui amorem habitis. Estne possibile laicos quasi ab extra exhortari? Estne Ecclesia aliquibus coetibus satis praesens sine presbyteri actuosa praesentia? Si vero condicio propria presbyteri ea est, ut a saeculari vita segregetur, nonne melior est laicorum condicio? Quid sentiendum est de caelibatu sacerdotum Ecclesiae Latinae in hodiernis rerum adiunctis et de vita propria spirituali presbyteri in mundo immersi? 2. Non pauci sacerdotes, in se ipsis contentiones saecularizatione mundi exortas sentientes, exigentiam experiuntur navitates profanas immediato exercitio sanctificandi necnon fermentum Evangelii medios in eventus inferendi. Simili modo augescit desiderium cooperandi cum coniunctis hominum conatibus, ut exstruatur societas magis iusta et fraterna. In mundo, ubi fere omnium problematum aspectus politici patent, participatio rei politicae, immo actionis ad rerum conversionem tendentis pernecessaria a nonnullis censetur. 3. Concilium extulit praecellentiam proclamationis Evangelii, quae per fidem ad plenitudinem celebrationis sacramentorum ducere debet, sed hodierna cogitatio circa phaenomenon religiosum in multorum animis alit dubia circa sensum ministerii sacramentalis et cultualis. Permulti sacerdotes vero, qui nullam patiuntur suae identitatis crisim, aliam quaestionem sibi ponunt: quibusnam agendi modis uti debent, ut praxis sacramentalis sit expressio fidei, quae revera totam vitam et personalem et socialem afficiat, ne cultus christianus perperam ad externum quendam ritualismum redigatur? Sacerdotes valde attenti cum sint ad imaginem, quam sui ipsius Ecclesia coram mundo praebere videtur, simulque penitus conscii de dignitate singulari personae humanae, mutationem inducere cupiunt, intra ipsam Ecclesiam, in relationes inter personas, inter has et institutiones atque in ipsas structuras auctoritatis. 4. Relationes etiam inter episcopos et presbyteros atque inter ipsos presbyteros eo difficiliores fiunt, quo magis exercitium ministerii variatur. Societas enim hodierna dividitur in multos coetus, disciplinis diversis utentes, quae varias competentias et formas apostolicas expostulant. Exinde oriuntur problemata, quae ad fraternitatem, animorum coniunctionem et cohaerentiam in ministerio sacerdotali attinent. Concilium recens feliciter in memoriam revocavit traditionalem et fecundam doctrinam de sacerdotio communi fidelium (cf. LG 10). Inde tamen, reciprocante quodam motu, quaestiones nonnullae oriuntur, quae condicionem sacerdotalis ministerii in Ecclesia videntur obscurare et animos quorundam sacerdotum et fidelium vehementer perturbant. Multae navitates, e.gr. catecheticae, administrationis communitatum, immo liturgicae, antea presbyteris reservatae, hodie a laicis saepius exercentur, cum ex altera parte multi sacerdotes, propter causas iam allatas, condicioni vitae laicorum sese inserere nitantur. Quo ex facto apud nonnullos plures quaestiones oriuntur: estne aliqua ratio specifica ministerii sacerdotalis necne? Estne necessarium hoc ministerium? Estne sacerdotium inamissibile? Quid sibi vult hodie: presbyterum esse? Nonne sufficeret habere pro servitio communitatum christianarum praesidentes designatos ad bonum commune servandum, citra sacramentalem ordinationem, munusque suum ad tempus exercentes? 5. Quaestiones adhuc graviores ponuntur, partim ex investigationibus exegeticis et historicis exortae, quae fiduciae crisim quoad Ecclesiam manifestant: num hodierna Ecclesia nimis longinqua est a suis originibus, ut credibiliter antiquum Evangelium hominibus huius aetatis nuntiare possit? Estne adhuc possibilis aditus ad realitatem Christi post tot criticas indagationes? Suntne essentiales structurae primaevae Ecclesiae nobis ita sufficienter notae, ut tamquam forma invariabilis pro omnibus saeculis, etiam nostro, retineri possint ac debeant? 6. Praedictae quaestiones, partim novae partim vero olim iam notae sed hodie novis formis indutae, extra totam regionem hodierni cultus humani, de sensu et valore suo valde dubitantis, intellegi nequeunt. Nova subsidia technica spem, mentium quodam aestu nimis innixam, simulque anxietatem profundam excitant. Merito quaeritur, num homo capax futurus sit suum opus dominandi et ad progressum dirigendi. Alii, praesertim iuniores, de sensu huius saeculi desperant et salutem quaerunt in systematibus pure meditativis, in paradisis artificialibus et secundariis, communem conatum humanitatis deserentes. Alii ardenti et utopica spe sine respectu ad Deum ducti, alicui statui liberationis totalis adipiscendo sese devovent et sensum totius suae vitae personalis de praesenti in futurum transferunt. Ita profunde actio et contemplatio, labor et ludus, cultus ingenii et religio, aspectus immanens et transcendens vitae humanae disiunguntur. Sic mundus ipse solutionem huius dilemmatis subobscure exspectat viamque sternit, qua Ecclesia Evangelium nuntians procedere possit. Profecto unica et integra salus hominibus oblata est Ipse Christus, Filius Dei et filius hominis, qui per Ecclesiam se ipsum in historia praesentem reddit: ille enim inseparabiliter conglutinat inter se caritatem erga Deum et Dei usque in finem, caritatem erga homines inter umbras viam quaerentes, et vim amoris humani, quo quis dat vitam pro amicis suis. In Christo et nonnisi in Ipso haec omnia in unum coalescunt et ex hac denique synthesi sensus vitae humanae tam individualis quam socialis elucet. Missio ergo Ecclesiae, quae est Corpus Christi, nequaquam obsoleta est, quin immo maxime consentanea tempori praesenti et futuro: Ecclesia tota huius unionis testis atque efficax signum exstat, peculiari modo per ministerium sacerdotale. Ministri enim in medio Ecclesiae munus proprium est repraesentare amorem Dei in Christo erga nos verbo et sacramento simulque excitare communionem hominum cum Deo et inter se. Quae omnia utique postulant, ut nos universi, praesertim qui sacro munere fungimur, quotidie secundum Evangelium nos renovare studeamus. 7. Scimus quidem esse mundi plagas, ubi illa profunda mutatio cultus humani usque adhuc minus sentiatur, et quaestiones supra propositas non ubique poni, neque ab omnibus saceidotibus neque sub eodem respectu. Sed quia hodie communicationes inter homines et populos frequentiores factae sunt et celerrime procedunt, bonum et opportunum iudicamus, ut his quaestionibus sub lumine fidei prospiciamus et eisdem aliqua principia ad responsiones magis concretas inveniendae humiliter et in fortitudine Spiritus Sancti afferamus. Etiamsi hoc responsum diversimode secundum circumstantias uniuscuiusque regionis applicari debeat, vim tamen habebit veritatis pro omnibus fidelibus et sacerdotibus, qui in. condicione maioris quietis versantur. Quapropter fidei testimonium ardenter cupientes roborare, omnes christifideles fraterne hortamur, ut Dominum Iesum in sua Ecclesia viventem contemplari studeant Eumque peculiari modo per suos ministros operari velle perspiciant, et sic persuasum habebunt communitatem christianam plenam missionem suam sine sacerdotio ministeriali adimplere non posse. Noscant autem sacerdotes Episcopos plane participare ipsorum anxietates magisque participare cupere. Hoc desiderio moti, Patres Synodi, in spiritu Evangelii, doctrinam Concilii Vaticani II plane sequentes atque etiam documenta et allocutiones Summi Pontificis Pauli VI considerantes, capita quaedam doctrinae Ecclesiae de sacerdotio ministeriali hodie urgentiora nec non aliquas rationes directorias quoad praxim pastoralem breviter exponere intendunt. PARS PRIMA CAPITA DOCTRINAE 1. (Christus Alpha et Omega). Iesus Christus, Dei Filius et Verbum, quem Pater sanctificavit et misit in mundum (Io. 10, 36), plenitudine Spiritus Sancti signatus (cf. Lc. 4, 1. 18- 21; Act. 10, 38), mundo annuntiavit Evangelium reconciliationis inter Deum et homines. Eius praedicatio prophetica, per signa confirmata, culmen attingit in mysterio paschali, supremo verbo amoris divini, quo Pater nos allocutus est. In cruce Iesus se ipsum quam maxime ostendit ut Pastorem bonum, qui vitam suam pro ovibus posuit, ut eas ad illam unitatem in Ipso consistentem congregaret (cf. Io. 10, 15 ss. ; 11, 52). Sui ipsius oblatione summum atque unicum exercens sacerdotium, omnia ritualia sacerdotia et sacrificia Veteris Testamenti immo et gentium adimplendo superavit. In suo sacrificio hominum miserias et sacrificia cunctarum aetatum assumpsit, atque etiam conamina eorum, qui propter iustitiam patiuntur, vel infausta sorte quotidie premuntur, ac molimina eorum, qui, mundo relicto, per ascesim et contemplationem Deum attingere conantur, vel labores eorum, qui vitam suam in meliorem praesentem et futuram societatem animo sincero impendunt. Omnium nostrum peccata in cruce portavit, a morte resurgens et Dominus constitutus (cf. Phil. 2, 9-11), cum Deo nos reconciliavit et Populi Novi Foederis, qui est Ecclesia, iecit fundamentum. Ille est unicus Mediator Dei et hominum, homo Christus Iesus (1 Tim. 2, 5), in Ipso condita sunt universa (Col. 1, 16; cf. Io. 1, 3 ss.) et in Eo omnia recapitulantur (cf. Eph. 1, 10). Cum sit imago Patris et manifestatio Dei invisibilis (cf. Col. 1, 15), per suam exinanitionem et exaltationem in communionem Spiritus Sancti, quam Ipse vivit cum Patre, nos introduxit. Quando ergo loquimur de sacerdotio Christi, oportet prae oculis habere realitatem unicam, incomparabilem, in se incidentem munus propheticum et regale Verbi Dei incarnati. Ita Iesus Christus multifarie significat et manifestat praesentiam et efficaciam praevenientis amoris Dei. Ipse Dominus, permanenter influens per Spiritum suum in Ecclesiam, omnium responsiones hominum sese huic gratuito amoris offerentium suscitat et promovet. 2. (De aditu ad Christum in Ecclesia). Aditus ad personam et mysterium Christi semper in Spiritu Sancto per Scripturas, in viva Ecclesiae Traditione intellectas, patet. Scripturae omnes, praesertim Novi Testamenti, ut unica inspiratione intime inter se conexae et ad invicem ordinatae interpretandae sunt. Nec libri Novi Testamenti ponderis adeo diversi sunt, ut aliqui eorum ad mera figmenta seriora redigi possint. Personalis et immediata relatio cum Christo in Ecclesia etiam pro hodierno fideli totam eius vitam spiritualem sustentare debet. 3 (Ecclesia a Christo per Apostolos). Ecclesiam suam, quam in B. Petro se aedificaturum nuntiaverat, Christus super Apostolos fundavit (cf. LG 18), in quibus iam duplex eius aspectus manifestatur : in duodecim enim Apostolorum coetu iam adsunt et communio in Spiritu et origo hierarchici ministerii (cf. AG 5). Quapropter scripta Novi Testamenti loquuntur de Ecclesia super Apostolos fundata (cf. Apoc. 21, 14; cf. Mt. 16, 18); quod idem antiqua traditio sic breviter expressit : « Ecclesia ab Apostolis, Apostoli a Christo, Christus a Deo ».(Nota: 1 TERT. De Praescr. haer. XXI, 4; cf. etiam I Ep. CLEMENTIS Ad Cor. XLII, 1-4; IGNATIUS ANT. Ad Magri. IV et passim; IRENAEUS Adv. Haer. 4, 21, 3; ORIGENES De Princip. IV, 2, 1; SERAPION Ep. Ant. apud Eus. Eist. Eccl. V I , 12.) Ecclesia autem, super Apostolos fundata et in mundum missa, in eoque peregrinans, ad hoc instituta est, ut sacramentum illius salutis sit, quae a Deo in Christo ad nos usque pervenit. In ea Christus mundo ut Salvator praesens est et operatur, ita ut amor, a Deo hominibus oblatus, eorumque responsiones inter sese conveniant. Spiritus Sanctus excitat in Ecclesia et per eam impetus generosae libertatis, quibus homo ipsum opus creationis et redemptionis participat. 4. (Ministerii hierarchici origo et ratio). Ecclesia, per donum Spiritus organica compagine instructa, munera Christi Sacerdotis, Prophetae et Regis, diversimode participat, ut salutis missionem nomine ac virtute eius, qua populus sacerdotalis (cf. LG 10), exsequatur. Ex Novi Testamenti scriptis patet ad originalem Ecclesiae structuram inalienabilem pertinere Apostolum et Communitatem fidelium, mutua sibi connexione sub Christo Capite et Spiritus eius influxu respondentes. Duodecim enim Apostoli missionem ac munera sua exercuerunt, et « non solum varios adiutores in ministerio habuerunt» (cf. Act. 6, 2-6; 11, 30; 13, 1; 14, 23; 20, 17; 1 Thess. 5, 12-13;- Phil. 1, 1; Col. 4, 11 et passim), sed ut missio ipsis concredita post eorum mortem continuaretur cooperatoribus suis immediatis, quasi per modum testamenti, mandaverunt munus perficiendi et confirmandi opus ab ipsis inceptum (cf. Act. 20, 25-27; 2 Tim. 4, 6s.; CoZ. 1, 1; 1 Tim. 5, 22; 2 Tim. 2, 2; Tit. 1, 5; S. Clem. Rom. Ad Cor. 44, 3); monentes eos, attenderent universo gregi, in quo Spiritus Sanctus eos posuit pascere Ecclesiam Dei (cf. Act. 20, 28). Constituerunt ergo huiusmodi viros ac deinceps ordinationem iis contulerunt, ut cum decessissent, ministerium ipsorum alii viri probati exciperent (cf. S. Clem. Rom. Ad Cor. 44, 2) (LG 20). Epistulae S. Pauli monstrant eundem sibi conscium esse se missione ac mandato Christi agere (cf. 2 Cor. 5, 18 ss.). Potestates, Apostolo pro Ecclesiis commissae, aliis viris, in quantum communicabiles, tradebantur (cf. 2 Tim. 1,6), qui et ipsi easdem aliis tradere debebant (cf. Tit. 1, 5). Illa Ecclesiae structura essentialis, e grege et pastoribus consulto deputatis (cf. 1 Ptr. 5, 1-4) constituta, secundum ipsius Ecclesiae Traditionem semper normativa fuit et manet; qua quidem structura fit, ut Ecclesia numquam in se ipsa clausa manere possit et semper Christo, tamquam suo origini et Capiti, subdatur. Inter diversi generis charismata et ministrationes unum sacerdotale Novi Testamenti ministerium, quod Christi mediatoris munus continuat, a communi omnium fidelium sacerdotio essentia et non gradu tantum distinctum (cf. LG 10), perenne reddit Apostolorum opus essentiale: Evangelii etenim efficaci proclamatione, communitatis congregatione ac ductu, peccatorum remissione, et praesertim eucharistica celebratione, Christum, Caput communitatis, praesentem reddit in eius humanae redemptionis et perfectae Dei glorificationis opere exercendo. Episcopi enim et, subordinato quidem gradu, presbyteri, vi sacramenti Ordinis, quod unctionem Spiritus Sancti confert eosque Christo configurat (cf. PO 2), participes fiunt munerum sanctificandi, docendi et regendi, quorum exercitium hierarchica communione pressius determinatur (cf. LG 24, 27 et 28). Ministerium sacerdotale culmen attingit in peragenda sacra Synaxi, quae et fons et centrum est unitatis Ecclesiae. Solus sacerdos in persona Christi agere valet ad praesidendum et perficiendum sacrificale convivium, in quo Populus Dei Christi oblationi consociatur (cf. LG 28). Sacerdos signum est divini ac praevenientis propositi, hodie in Ecclesia proclamati et efficacis. Ipse Christum, totius hominis Salvatorem, inter fratres sacramentaliter praesentem reddit et quidem tam in eorum vita personali quam sociali. Ipse sponsor est tam primae Evangelii proclamationis ad Ecclesiam congregandam, quam indefessae renovationis Ecclesiae iam congregatae. Deficiente praesentia et actione illius ministerii, quod per impositionem manuum cum oratione recipitur. Ecclesia plenam certitudinem de sua fidelitate ac de sua visibili continuitate habere nequit. 5. (Permanens indoles sacerdotii). Per manuum impositionem donum inamissibile Spiritus Sancti communicatur (cf. 2 Tim. 1, 6). Haec ipsa res ministrum ordinatum Christo Sacerdoti configurat et consecrat (cf. PO 2), eumdemque participem efficit Christi missionis sub duplici eius respectu, auctoritatis nempe et servitii. Ista auctoritas non est ministri propria: est enim manifestatio « exousiae » (i. e. potestatis) Domini, cuius virtute sacerdos legatione fungitur, in opere eschatologico reconciliationis (cf. 2 Cor. 5, 18-20). Ipse quoque inservit humanis libertatibus in Deum convertendis ad christianae communitatis aedificationem. Permanens haec indoles per totam vitam huius realitatis signantis, quae ad fidem pertinet et in Traditione Ecclesiae nomine characteris sacerdotalis appellatur, id exprimit Christum Ecclesiam sibi modo irrevocabili consociasse pro mundi salute et ipsam Ecclesiam modo definitivo Christo dicari ad eius opus adimplendum. Minister, cuius vita obsignationem praesefert doni per sacramentum Ordinis accepti, Ecclesiae in memoriam revocat donum Dei definitivum esse. In medio communitatis christianae, quae Spiritu vivit, non obstantibus suis defectibus, pignus est salvificae Christi praesentiae. Haec sacerdotii Christi peculiaris participatio minime evanescit, etiamsi sacerdos ecclesialibus aut personalibus ex causis ab exercitio sui ministerii dispensetur vel amoveatur. 6. (In servitium communionis). Sacerdos, licet ministerium suum in peculiari communitate exerceat, tamen in singularem fidelium coetum exclusive intentus esse nequit. Ministerium enim eius semper ad totius Ecclesiae tendit unitatem et ad omnes gentes in eam congregandas. Quaevis singularis fidelium communitas indiget communione cum Episcopo et Ecclesia universali. Hoc modo sacerdotale etiam ministerium essentialiter communitarium est in presbyterio et cum Episcopo, qui, communionem servans cum Petri successore, corpori Episcoporum est insertus. Quod dicendum est etiam de sacerdotibus non immediate servitio alicuius communitatis addictis, aut de iis, qui in remotis ac seiunctis territoriis operantur. Religiosi presbyteri quoque, intra ambitum peculiaris finis atque structurae sui Instituti, modo indissolubili missioni ecclesialiter ordinatae inserti sunt. Vita et navitas tota presbyteri imbuatur spiritu catholicitatis, sensu nempe universalis missionis Ecclesiae, ita ut omnia Spiritus dona illa libenter agnoscat, eis libertatis spatium aperiat eaque ad commune dirigat bonum. Christi exemplum sequentes, presbyteri fraternitatem cum Episcopo et inter se excolant, in ordinatione et unitate missionis fundatam, qua credibilius fiat sacerdotale testimonium. 7. (Sacerdos et res temporales). Quaevis incepta vere christiana ordinantur ad hominum salutem, quae, cum indolis eschatologicae sit, res quoque temporales complectitur: omnis enim huius mundi realitas Christi dominatui est submittenda, quod tamen non significat Ecclesiam sibi vindicare technicam competentiam in ordine saeculari, huius autonomia neglecta. Missio propria sacerdotis, sicut et Ecclesiae, quam Christus ei concredidit, non est ordinis politici, oeconomici vel socialis, sed religiosi (cf. GS 42), attamen secundum rationem sui ministerii multum conferre potest ad ordinem saecularem magis iustum instaurandum, ibi praesertim, ubi humana problemata iniustitiae et oppressionis graviora sunt, semper tamen communione ecclesiali servata et seposita violentia, sive in dictis sive in factis, utpote quae non sit evangelica. Revera verbum Evangelii, quod ipse annuntiat in nomine Christi et Ecclesiae, atque efficax gratia vitae sacramentalis, quam administrat, hominem a suis personalibus et socialibus egoismis liberare ac iustitiae condiciones inter homines promovere debent, quae signum sint caritatis Christi apud nos praesentis (cf. GS 58, in fine). PARS ALTERA DIRECTORIAE RATIONES QUOAD VITAM ET MINISTERIUM SACERDOTIS Sacerdotalem missionem considerantes sub lumine mysterii Christi et communionis Ecclesiae, Patres huius Synodi, cum Romano uniti Pontifice, conscii anxietatum, quas Episcopi et presbyteri ex difficultatibus in communi munere hodie fungendo experiuntur, sequentes exhibent directorias rationes ad nonnullas quaestiones apertius explicandas et ad illorum animos corroborandos I. PRESBYTERI IN MISSIONE CHRISTI ET ECCLESIAE 1. (Missio: evangelizatio et vita sacramentalis). a) « Presbyteri Novi Testamenti, vocatione quidem et ordinatione sua, quodam modo in sinu Populi Dei segregantur, non tamen ut separentur, sive ab eo sive a quovis homine, sed ut totaliter consecrentur operi ad quod Dominus eos assumit » (PO 3). Suam ideo identitatem inveniunt presbyteri, quatenus missionem Ecclesiae plene vivunt eamque diversis exercent modis in communione cum toto Populo Dei, ut pastores et ministri Domini in Spiritu, ad propositum salutis in historia opere complendum. « Cum autem Presbyteri per proprium suum ministerium — quod praecipue in Eucharistia, quae Ecclesiam perficit, consistit — cum Christo Capite communicent et alios ad hanc communionem adducant, non possunt non sentire quantum adhuc ad plenitudinem Corporis desit, et quantum proinde praestandum sit ut in dies crescat » (AG 39). b) Ad omnes homines mittuntur presbyteri eorumque missio a praedicatione verbi Dei initium sumere debet. « Presbyteri ... primum habent officium Evangelium Dei omnibus evangelizandi... Verbo enim salutari in corde non fidelium suscitato et in corde fidelium alitur fides » (PO 4). Evangelizatio ad id ordinatur, « ut omnes, per fidem et Baptismum filii Dei facti, in unum conveniant, in medio Ecclesiae Deum laudent, Sacrificium participent et cenam dominicam manducent » (SC 10). Ministerium verbi, si recte intellegitur, ducit ad Sacramenta et ad vitam christianam, prout haec in visibili Ecclesiae communitate et in mundo ad praxim deducitur. Sacramenta enim cum Verbi Dei proclamatione coniuncta celebrantur atque ita fidem provehunt, eam gratia corroborando. Non licet ergo parvipendi Sacramenta, quia per ea verbum ad suum pleniorem effectum pervenit, scilicet ad communionem mysterii Christi. Immo sacerdotes officium suum praestent ita ut fideles « ea Sacramenta intensissime frequentent, quae ad vitam christianam alendam sunt instituta » (SC 59). Constans autem evangelizatio et ordinata vita sacramentalis communitatis postulant, natura sua, diaconiam auctoritatis, id est servitium unitatis et munus praesidendi caritati. Ita relatio mutua inter evangelizationem et celebrationem Sacramentorum manifeste apparet in missione Ecclesiae. Divisio inter utramque ipsum veluti cor Ecclesiae divideret usque ad fidei discrimen et presbyter, qui servitio unitatis in communitate est mancipatus, ministerium suum graviter detorqueret. Unitas inter evangelizationem et vitam sacramentalem semper est propria ministerialis sacerdotii et ab omni presbytero sedulo prae oculis habenda. Applicatio vero huius principii ad vitam et ministerium singulorum cum prudentia et moderatione fiat oportet; nam exercitium ministerii sacerdotalis saepe variari practice debet, quo melius respondeat rerum condicionibus peculiaribus vel novis, in quibus Evangelium nuntiandum est. c) Quamvis paedagogia fidei exigat, ut homo vitae christianae gradatim initietur, Evangelium tamen mundo integre semper ab Ecclesia nuntiari debet. Quilibet presbyter speciale participat onus et officium praedicationis totius verbi Dei eiusdemque interpretationis iuxta fidem Ecclesiae. Verbi Dei proclamatio, quae est in virtute Spiritus annuntiatio rerum mirabilium a Deo patratarum ac vocatio hominum ad paschale mysterium participandum idque ut fermentum inducendum in historiam concretam hominum, actio Dei est, qua virtus Spiritus Sancti Ecclesiam interius exteriusque congregat. Minister verbi evangelizatione parat vias Domini magna cum patientia et fide, variis condicionibus singulorum et populorum vitae, citius vel tardius pregredientis, sese conformant. Necessitate compulsa respiciendi aspectus sive personales sive sociales nuntii evangelici, ut eo simul respondeatur quaestionibus primariis hominum (cf. CD 13), Ecclesia non modo singulis hominibus conversionem ad Deum praedicat, verum etiam, pro parte sua, quasi conscientia societatis effecta, ipsam societatem alloquitur et munere prophetico circa eam fungitur, curans semper de sua propria renovatione. Quod vero ad vitae experientias, sive hominum in genere sive presbyterorum attinet, quae prae oculis habendae sunt et semper sub lumine Evangelii interpretandae, eae non possunt esse neque sola neque principalis norma praedicationis. d) Salus, quae per Sacramenta perficitur, non e nobis provenit sed desuper a Deo; quod demonstrat primatum actionis Christi, unici Sacerdotis et Mediatoris, in corpore Eius, quod est Ecclesia. Sacramenta, cum revera sint fidei sacramenta (cf. SC 59), a quovis christiano, qui usu rationis capax est, consciam et liberam participationem exigunt. Hinc magnum patet momentum praeparationis atque dispositionis fidei pro eo, qui Sacramenta recipit; hinc etiam necessitas testimonii fidei, quod minister in tota vita sua perhibere debet, praesertim vero in modo aestimandi et celebrandi ipsa Sacramenta. Episcopis et, in casibus iure statutis, Conferentiis Episcopalibus, munus committitur, iuxta normas a S. Sede datas, authentice promovendi actionem pastoralem et instaurationem liturgicam, magis unicuique regioni accommodatas, et etiam criteria definiendi circa admissionem ad Sacramenta. Quae criteria, a presbyteris applicanda, fidelibus quoque explicanda sunt, ita ut, qui sacramentum petit, proprii officii magis conscius fiat. Presbyteri, conscii muneris sui reconciliandi omnes homines in Christi caritate et attento animo praecaventes pericula divisionum, magna cum prudentia caritateque pastorali satagant communitates zelo apostolico imbutas formare, quae spiritum missionarium Ecclesiae ubique manifestent. Parvae communita tes, quae structurae paroeciali vel dioecesanae non opponuntur, ita inseri debent in communitatem paroecialem et dioecesanam, ut eidem tamquam fermentum spiritus missionarii inserviant. Necessitas inveniendi formas aptas, ut nuntium evangelicum omnibus hominibus, in variis adiunctis positis, modo quidem efficaci afferatur, locum praestat multiformi exercitio ministeriorum presbyteratu inferiorum. 2. (Operositates profanae et politicae). a) Ministerium sacerdotale, etiam si cum ceteris operositatibus conferatur, non modo ut navitas humana plene valida considerandum est, quin immo ceteris operositatibus praestantius, quamvis hoc eximium bonum tantum sub fidei luce prorsus intellegi possit. Itaque ex ordinaria rei ratione tribuatur ministerio sacerdotali tempus plenum. Minime enim participatio navitatum saecularium, quas homines exercent, praecipuus finis habenda est neque ad presbyterorum peculiarem responsabilitatem exprimendam sufficere potest. Presbyteri, cum de mundo non sint neque hunc quasi exemplar assumant, in mundo tamen vivere debent (cf. PO 3, 17; Io. 17, 14- 16), testes existentes et dispensatores alterius vitae (cf. PO 3). Ut in concretis adiunctis determinetur congruentia inter operositates profanas et ministerium sacerdotale, oportet inquirere, an et quo pacto illa officia et operositates inserviant tum missionis Ecclesiae, tum hominibus nondum evangelizáis, tum denique communitati christianae de iudicio Episcopi localis cum eius presbyterio, consulta, quantum opus sit, Conferentia Episcopali. Quando huiusmodi operositates, quae ordinario modo laicis competunt, ipsa missione evangelizatrice presbyteri quasi postulantur, oportet ut eae cum aliis ministerialibus navitatibus componantur, siquidem iis in circumstantiis ut necessarii modi ac rationes veri ministerii considerari possunt (cf. PO 8). b) Presbyteri, simul cum tota Ecclesia, debent omnibus, quibus possunt, viribus definitam agendi rationem seligere, cum agitur de primariis humanis iuribus defendendis, de personis integre promovendis, de causa pacis et iustitiae provehenda, subsidiis et viis cum Evangelio semper quidem congruentibus. Quae omnia valent non tantum in ambitu individuali, sed etiam sociali; quocirca presbyteri laicos adiuvent, ut hi propriam conscientiam recte formare studeant. In illis adiunctis, in quibus diversae optiones politicae aut sociales aut oeconomicae legitime exstant, presbyteri, sicut omnes cives, ius habent proprias optiones faciendi. Sed cum optiones politicae natura sua contingentes sint et Evangelium numquam omnino, congruentes et perenniter, interpretentur, presbyter, qui testis est eorum, quae futura sunt, certa quadam ratione, se removeat a quolibet politico officio vel studio. Ut autem signum validum unitatis maneat atque Evangelium in eius plenitudine nuntiare queat, presbyter quandoque obligatione teneri potest sese ab exercitio sui ipsius iuris hac in re abstinendi. Insuper curandum est, ne eius optio quasi unica legitima christianis appareat vel causa discidii inter christifideles fiat. Memores sint presbyteri maturitatis laicorum, quae magni facienda est, cum de ambitu peculiari, in quo versantur, agitur. Assumptio muneris ad moderationem pertinentis (leadership) vel actuose militandi modus pro aliqua fáctione politica excludi debent a quolibet presbytero, nisi id in concretis extraordinariisque circumstantiis bono communitatis reapse postuletur, de consensu quidem Episcopi, consultis Consilio Presbyterali et — si casus ferat — Conferentia Episcopali. Prioritas ergo missionis peculiaris, quae totam existentiam presbyterorum pervadit, prae oculis semper habenda est, ita ut ipsi magna cum fiducia, renovatam eorum, quae Dei sunt, experientiam habentes, ea hominibus, qui talia exspectant, efficaciter et cum gaudio nuntiare valeant. 3. (Vita spiritualis presbyterorum). Intimam rationem totius suae vitae in unitate et robore Spiritus ducendae inveniet quisque sacerdos in sua ipsa vocatione et ministerio. Vocatus enim, sicut et ceteri baptizati, ut conformis sit Christo (cf. Rom. 8, 29), presbyter insuper, sicut Duodecim, participat modo speciali consuetudinem cum Christo et Eius missionem ut Pastoris Supremi : « Et fecit Duodecim ut essent cum illo, et ut mitteret eos praedicare » (Me. 3, 58 - A. A. S. 14). Ideo in vita sacerdotali divisionem haberi non licet inter amorem Christi et zelum animarum. Sicut Christus, unctus a Spiritu Sancto, ex intimo suo amore ad Patrem impulsus est, ut propriam vitam pro hominibus daret, ita presbyter, a Spiritu Sancto consecratus et Christo specialiter configuratus se operi Patris per Filium patrato dedicat. Ideo tota regula vitae sacerdotalis his verbis Iesu exprimitur : « Pro eis ego sanctifico meipsum : ut sint et ipsi sanctificati in veritate » (Io. 17, 19). Exemplo ergo Christi, qui continenter orabat, et Spiritus Sancti ductu, in quo clamamus •« Abba, Pater », presbyteri contemplationi Verbi Dei incumbere debent et occasionem quotidie capere eventus vitae sub luce Evangelii perpendendi, ita ut, verbi auditores fideles atque attenti facti, veraces ministri sermonis evadant; in oratione personali, in Liturgia horarum, in sacramento Paenitentiae frequentius recipiendo, et praesertim in devotione erga mysterium Eucharistiae assidui sint. Eucharistica celebratio, etsi eam sine fidelium participatione fieri, contingit, manet tamen centrum vitae totius Ecclesiae et veluti cor exsistentiae sacerdotalis. Mente ad caelestia elata, communionis Sanctorum consors, presbyter saepius aspiciat Mariam Dei genetricem, quae Verbum Dei fide perfecta suscepit, et quotidie ab ea imploret gratiam sese conformandi eius Filio. Apostolatus navitates, pro sua parte, alimentum pernecessarium praebent ad vitam spiritualem presbyteri fovendam: « Boni Pastoris partes agendo, in ipso caritatis pastorali exercitio invenient vinculum perfectionis sacerdotalis ad unitatem eorum vitam et actiones redigens » (PO 14). Presbyter enim in suo ministerio exercendo illuminatur et roboratur actione Ecclesiae et exemplo fidelium. Abnegationes, ipsa vita pastorali impositae, semper ad profundiorem Christi crucis participationem ideoque ad puriorem caritatem pastoralem adipiscendam illum adiuvant. Eadem caritas presbyterorum efficiet quoque, ut vitam suam spiritualem accommodent modis et formis sanctificationis, quae aptiores sunt et magis consentaneae hominibus propriae aetatis et cultus humani. Omnibus omnia fieri cupiens, ut omnes faciat salvos (cf. 1 Cor. 9, 22), attentus esse debet sacerdos afflatui Documenta Synodi Episcoporum 915 Spiritus Sancti hisce diebus. Ita non solum humano conatu Dei verbum annuntiabit, sed ut instrumentum validum ab ipso Verbo assumetur, cuius sermo est « efficax et penetrabilior omni gladio ancipiti » (Heb. 4, 12). 4. (Caelibatus). a) Fundamentum caelibatus. Caelibatus sacerdotum plene concordat cum vocatione ad apostolicam sequelam Christi necnon cum responso, omnis exceptionis nescio, hominis vocati, qui servitium pastorale assumit. Per caelibatum sacerdos Dominum suum sequens, se pleniore modo promptum et paratum demonstrat et, viam crucis aggrediens, cum gaudio paschali quodammodo eucharistice consummari cupit. Si autem caelibatus in spiritu Evangelii, in oratione et vigilantia, cum paupertate, laetitia, honorum despectu, amore fraterno vivitur, signum est, quod diu latere non potest, sed efficaciter Christum hominibus etiam nostrae aetatis proclamat. Nam verba hodie vix aestimantur, sed vitae testimonium, radicalismum evangelicum ostendens, virtutem habet vehementer trahendi. b) Causarum in unum convergens ratio. Caelibatus uti optio personalis, pro aliquo bono maioris momenti etiam mere naturali, personae humanae plenam maturitatem et integrationem promovere potest; idque magis dicendum de caelibatu propter regnum caelorum assumpto, uti patet in vita tot sanctorum necnon fidelium, qui vitam caelibem viventes pro Deo et hominibus sese prorsus impenderunt progressum humanum et christianum promovendo. In humano cultu hodierno, in quo valores spirituales valde obnubilantur, sacerdos caelebs praesentiam Dei absoluti significat, qui ut ad Eius imaginem nos renovemus invitat. Ubi autem valor sexualitatis ita exaggeratur, ut genuinus amor oblivioni tradatur, caelibatus propter Regnum Christi homines ad altitudinem amoris fidelis revocat et ultimum sensus vitae patefacit. Recte insuper sermo fit de valore caelibatus uti signi eschatologici. Omnem contingentent valorem humanum superans, sacerdos caelebs Christo ut bono ultimo et absoluto speciali modo se consociat atque libertatem filiorum Dei anticipando manifestat. Plene agnito valore signi et sanctitatis matrimonii christiani, caelibatus propter Regnum clarius ostendit illam pneumaticam fecunditatem seu virtutem generatricem Novae Legis, qua Apostolus se in Christo patrem et matrem suarum communitatum esse novit. Ex hac peculiari Christi sequela sacerdos vim et virtutem potiorem haurit ad Ecclesiam aedificandam; quae virtus nonnisi intima ac permanenti coniunctione cum Eius Spiritu servari et augeri potest. Hanc coniunctionem cum Christo fidelis Populus Dei in suis pastoribus agnoscere vult et discernere potest. Per caelibatum sacerdotes facilius corde indiviso Deo servire possunt et pro ovibus sese inpendere ita ut plenius promotores evangelizationis et ecclesiasticae unitatis esse queant. Ideo sacerdotes, etsi numero pauciores sed praeclaro hoc vitae testimonio fulgentes, maiore fecunditate apostolica pollebunt. Caelibatus sacerdotalis est insuper testimonium non modo unius tantum personae, sed vi communionis peculiaris, quo membra Presbyterii inter se devinciuntur, etiam socialem notam induit, utpote testimonium totius ordinis sacerdotalis populum Dei ditans. c) Caelibatus in Ecclesia Latina servandus. Salve maneant Ecclesiarum Orientalium traditiones, prout nunc vigent in variis territoriis. Ecclesia ius habet et officium determinandi formam concretam ministerii sacerdotalis et proinde etiam seligendi candidatos aptiores, certis qualitatibus humanis et supernaturalibus insignitos. Cum Ecclesia Latina caelibatum ut condicionem sine qua non ad sacerdotium suscipiendum exigit (cf. PO 16), hoc non facit propterea quod putet hunc vitae modum esse unicam viam ad sanctificationem assequendam. Id facit sedulo considerans formam concretam ministerium exercendi in communitate ad aedificationem Ecclesiae. Propter intimam et multiformem cohaerentiam inter munus pastorale et vitam caelibem, lex vigens sustinetur: qui enim libere vult disponibilitatem totalem, quae est nota distinctiva huius muneris, libere etiam suscipit caelibem vitam. Candidatus hanc vitae formam non ut ab extrinseco impositam, sed potius ut manifestationem liberae suae donationis, quae ab Ecclesia per Episcopum acceptatur et rata habetur, sentiat oportet. Hoc modo lex tutela et praesidium fit libertatis, qua sacerdos se Christo donat, et tamquam « iugum suave » evadit. d) Condiciones caelibatui faventes. Novimus plane caelibatui in mundo hodierno difficultates peculiares undequaque impendere, quas ceterum per saeculorum decursum iam pluries sacerdotes experti sunt. Difficultates vero presbyteri superare possunt, si promoveantur condiciones aptae, nempe: vitae interioris incrementum ope orationis, abnegationis, caritatis ardentis erga Deum et proximum, aliisque subsidiis vitae spiritualis; aequilibrium humanum per ordinatam insertionem in compaginem socialium relationum; fraterna cum aliis presbyteris et cum Episcopo consuetudo et conversatio, pastoralibus structuris ad hoc melius aptatis, adiuvante quoque communitate christifidelium. Fatendum est caelibatum ut Dei donum servari non posse, nisi candidatus ad eum congruenter praeparetur. Inde ab initio candidati attendant oportet ad rationes positivas pro caelibatu eligendo, neque se obiectionibus turbari sinant, quarum cumulatio et continua oppositio potius est signum valorem pristinum in discrimine positum esse. Meminerint insuper virtutem, qua Deus nos confortât, semper adesse iis, qui Illi fideliter et integre servire contendant. Sacerdos, qui exercitium ministerii reliquit, aeque et fraterne tractetur; etsi in servitio Ecclesiae adiutricem operam praebere potest, non tamen admittatur ad actus sacerdotales exercendos. e) Lex caelibatus. Lex caelibatus sacerdotalis in Ecclesia Latina vigens integre servari debet.(Nota 2: Exitus suffragationis: Placet 168. Non placet 10. Placet iuxta modum 21. Abstentiones 3). f) De ordinatione virorum matrimonio iunctorum. Duae formulae propositae sunt suffragationibus Patrum: Formula A : Salvo semper Summi Pontificis iure, ordinatio presbyteralis virorum matrimonio iunctorum non admittitur ne in casibus quidem particularibus. Formula B: Solius Summi Pontificis est, in casibus particularibus, ob necessitates pastorales, attento bono universalis Ecclesiae, concedere ordinationem presbyteralem virorum matrimonio iunctorum provectioris tamen aetatis et probatae vitae.(Nota 3: Iuxta dispositiones a Praesidibus datas suffragationes habitae sunt non per placet aut non placet, sed electionem unius aut alterius formulae (Prima formula, seu A, obtinuit 107 suffragia, altera, seu B, 87. Abstentiones fuerunt 2 et 2 pariter vota nulla) * * * II. PRESBYTERI IN COMMUNIONE ECCLESIAE 1. (Relationes inter Presbyteros et Episcopum). Sacerdotes eo fidelius suae missioni adhaerebunt, quo magis fideles se communioni ecclesiali et sciant et exhibeant. Ita enim ministerium pastorale, quod ab Episcopis et presbyteris et diaconis exercetur, evadit in Ecclesia signum eminens huius communionis ecclesialis, quatenus ipsi peculiare mandatum acceperunt huic communioni serviendi. Ut vero hoc ministerium fiat revera communionis signum, censendae sunt maximi ponderis condiciones concretae, quibus exercetur. Principium vero dirigens in Decreto Presbyterorum Ordinis a Concilio Vaticano II expressum, quo scilicet ipsa unitas consecrationis missionisque requirit hierarchicam presbyterorum communionem cum ordine Episcoporum, habetur fundamentale ad practice restaurandam vel renovandam, plena cum fiducia, mutuam relationem inter Episcopum et Presbyterium, cui ipse Episcopus praeest. Hoc autem principium in praxim praesertim per Episcoporum sollicitudinem pressius deducendum est. Servitium auctoritatis, ex una parte, et exercitium oboedientiae non mere passivae, ex altera parte, in spiritu fidei, mutua caritate, filiali atque amicali fiducia, constanti et patienti dialogo fieri debent, ita ut sociata opera et responsabilis cooperatio presbyterorum cum Episcopo sincera, humana simulque supernaturalis evadat (cf. LG 28; CD 15; PO 7). Libertas autem personalis, propriae vocationi et charismatibus a Deo susceptis respondens, simul atque omnium ordinata mutua necessitudo in servitium communitatis et in bonum missionis adimplendae, sunt duae condiciones, quae modum proprium actionis pastoralis Ecclesiae efficere debent (cf. PO 73); quarum condicionum spontrix est auctoritas Episcopi in spiritu servitii exercenda. Fraternitatis inter sacerdotes in sacramento Ordinis fundatae, Consilium Presbyterale, quod natura sua est dioecesanum, quaedam forma est institutionalis manifestationis. Navitas huius Consilii lege plene definiri non potest; eius efficacia pendet praesertim ex iterato conamine omnium opiniones audiendi, ut ad consensum perveniatur cum Episcopo, cuius est decisionem finalem ferre. Si haec fiant maxima cum sinceritate et humilitate, quavis ratione unam tantum partem spectandi superata, facilius ad bonum commune recte procurandum perveniri potest. Consilium Presbyterale est institutio, in qua presbyteri, crescente in dies varietate in exercitio ministeriorum, agnoscunt sese invicem compleri in serviendo uni eidemque Ecclesiae missioni. Ei competit inter alia investigare fines certos et distincte circumscriptos, prioritates proponere, rationem agendi indicare, quidquid Spiritus per singulos et coetus excitare solet, adiuvare, vitam spiritualem fovere, ut necessaria unitas facilius attingi possit. Communionis hierarchicae inter Episcopos et presbyteros (cf. PO 7) inveniendae sunt novae rationes, quibus Ecclesiae locales magis inter se pateant et agant, quaerendi sunt modi communis operare presbyterorum cum Episcopis in institutis et in inceptis plurium dioecesium. Presbyterorum religiosorum adiutrix opera cum Episcopo in Presbyterio necessaria est, etiamsi eorum actio Ecclesiae universali validum adiutorium praestat. 2. (Relationes presbyterorum inter se). Cum presbyteri intima fraternitate sacramentali et munere consocientur inter se et ad idem opus annitantur et conspirent, quaedam communitas vitae vel aliquod vitae consortium, quod varias formas, etiam non institutionales, induere potest, inter eos excitetur et ipso iure, opportunis normis ac renovatis aut inventis novis pastoralibus structuris, sanciatur. Consociationes sacerdotales etiam provehendae sunt, quae, in spiritu ecclesialis communionis, a legitima ecclesiastica auctoritate recognitae, « per aptam et approbatam vitae ordinationem et per iuvamen fraternum » (PO 8) fines suo muneri proprios necnon « sanctitatem sacerdotum in exercitio ministerii » (PO 8) promovere student. Optandum est, ut, quantum fieri potest, requirantur modi, quamvis difficiliores evadant, quibus consociationes clerum fortasse in factiones dividentes ad communionem et structuram ecclesialem adduci valeant. Maior habeatur communicatio sacerdotum religiosorum cum sacerdotibus dioecesanis, ut vera fraternitas sacerdotalis inter eos exsistat, et mutuum adiutorium sibi praebeant praesertim in rebus spiritualibus. 3. (Relationes inter presbyteros et laicos). Meminerint presbyteri « cum fiducia laicis in servitium Ecclesiae officia » committere, « eis agendi libertatem et spatium relinquentes, immo eos ut opera etiam sua sponte aggrediantur opportune invitantes » (PO 9). Laici « item, eorum sollicitudinem participantes, oratione et opere, quantum fieri possit, auxilio sint suis presbyteris ut hi aptius difficultates superare et fructuosius officia sua adimplere valeant » (PO 9). Oportet semper prae oculis habere indolem communionis Ecclesiae propriam, ut tum libertas personalis, iuxta uniuscuiusque probata officia et charismata, tum unitas vitae et actionis Populi Dei apte inter se componantur. Consilium Pastorale, in quo clerici, religiosi et laici delecti partes habent (cf. CD 27), suo studio et consideratione iudicia praebeat necessaria, ut communitas dioecesana munus pastorale tum organice praeordinare, tum efficaciter persolvere possit. Quo vero magis in dies invalescit Episcoporum ac presbyterorum mutua responsabilis cooperatio praesertim ope Consiliorum Presbyteralium, eo magis desiderandum est, ut in singulis dioecesibus Consilium Pastorale constituatur. 4. (Ratio oeconomica). Quaestiones oeconomicae Ecclesiae congruenter solvi nequeunt, nisi bene perspiciantur ratione habita communionis et missionis Populi Dei. Nam omnium christifidelium est necessitatibus Ecclesiae inservire. In his autem quaestionibus tractandis prae oculis habenda est non tantum solida necessitudo in sinu Ecclesiae localis aut dioecesis aut Instituti religiosi, sed insuper condicio dioecesium eiusdem regionis aut nationis, immo orbis universi, praesertim Ecclesiarum in territoriis missionum, quae dicuntur, atque aliarum pauperum regionum. Eemuneratio sacerdotum, certe in spiritu paupertatis evangelicae determinanda sed pro viribus aequa et sufficiens, est officium iustitiae et debet etiam socialem cautionem comprehendere. Auferendae sunt in hac re nimiae differentiae, praesertim inter presbyteros eiusdem dioecesis vel dicionis, attenta etiam communi gentis regionis condicione. Valde optandum videtur, ut christianus populus ita pedetemptim formetur, ut proventus sacerdotum separentur ab actibus ministerii, praesertim sacramentalibus. CONCLUSIO Sacerdotibus, ministerium Spiritus (cf. 2 Cor. 3, 4-12) in medio communionis totius Ecclesiae exercentibus, novae viae patent ad testimonium profunde renovatum in mundo hodierno exhibendum. Christiana ergo cum fiducia futurum tempus aspicere oportet ac Spiritum Sanctum implorare, ut, non obstantibus periculis, quibus Ecclesia ope adminiculorum mere humanorum occurrere nequit, Suo ductu ac Sua inspiratione portae Evangelio aperiantur. Apostolos, praesertim Petrum et Paulum, uti exempla imaginis renovandi sacerdotii, semper prae oculis habentes, gratias Deo Patri agamus, quod nobis occasio datur, ut maiore cum fidelitate omnes vultum Christi manifestemus. Iam adsunt vera signa renascentis vitae spiritualis, dum homines ubique terrarum, in incertitudine huius temporis versantes, plenitudinem vitae exspectant. Haec renovatio certe fieri nequit sine participatione crucis Domini, quia « non est servus maior domino suo » (cf. Io. 13, 16). Obliviscentes ea, « quae retro sunt, nos ad ea quae sunt futura extendimus » (cf. Phil. 3, 13). Vera cum audacia mundo ostendere plenitudinem mysterii a saeculis in Deo absconditi necesse est, ut homines per eius participationem in totam plenitudinem Dei intrare possint (cf. Eph. 3, 19). Annuntiamus vobis vitam aeternam, quae erat apud Patrem et apparuit nobis: quod vidimus et audivimus, annuntiamus vobis, ut et vos societatem habeatis nobiscum et societas nostra sit cum Patre et cum Filio eius Iesu Christo (1 Io. 1, 2-3). AAS 63 (1971) s. 898-922
Do początku     Strona główna      klasycy   Tomasz z Akwinu o cnocie umiarkowania, czystości i powściągliwości Karol Wojtyła 'Miłość i odpowiedzialność': pełny sens czystości