Powrót Świętej Rodziny z Jerozolimy do Nazaretu

    Ikona ukazuje powrót Świętej Rodziny z Jerozolimy do Nazaretu, po tym jak dziecko zgubiło się i zostało znalezione w Świątyni. Św. Józef niesie na swoich ramionach Jezusa patrzącego w kierunku Dziewicy Maryi, ukazującej Mu zwój ze Słowem Misji, którą Jezus ma wypełnić. Słowem tym jest napisany w języku greckim początek fragmentu Izajasza: "Duch Pana nade mną, gdyż mnie namaścił..." (Iz 61,1-2)

    Twarz św. Józefa ma wygląd  oblicza Sługi Jahwe (Całunu) - wskazuje na jego rolę w przygotowaniu Jezusa do misji Sługi Boga, który bierze na siebie grzechy świata (Iz 53).

    Fakt, że małoletni Jezus jest niesiony na ramionach unaocznia, jak ważne w rodzinie jest zadanie ojca, polegające na przygotowaniu młodej osoby do życia dorosłego. Ikona ukazuje konieczność rodziny w życiu człowieka - Bóg daje nam to ujrzeć w Świętej Rodzinie z Nazaretu. Słowo Boga, które stało się Ciałem, mogło wypełnić swoją misję jedynie jako dorosły, dojrzały człowiek; Bóg pokazuje ludzkości, że wzrastanie Syna Bożego do pełni dojrzałości dokonało się w Rodzinie nazaretańskiej.  

    Ważność tego faktu podkreślana jest przez Drogę Neokatechumenalną, która głosi na całym świecie: 

"Utwórzcie w parafiach chrześcijańskie wspólnoty na wzór Świętej Rodziny! Chrześcijanie, którzy przeżywają rzeczywistość swojego chrztu w sposób niedojrzały, będą mogli wzrastać w nich, by stać się dojrzalymi na miarę "wielkości według pełni Chrystusa - Głowy" (Ef 4).

    Motyw ukazujący św. Józefa niosącego Jezusa na ramionach jest obecny - choć rzadko - w starożytnej tradycji ikonograficznej.  Przykładem mogą być mozaiki kościoła w Cora (XII wiek) w Istambule, gdzie powracający z Egiptu św. Józef niesie Dziecko na ramionach, a Jego Matka podąża za nimi. To ujęcie można spotkać także u nowożytnych malarzy; np. William Dobson  (1817-1878) pokazuje Józefa niosącego Jezusa - już dużego - gdy wracają do Nazaretu po spotkaniu z nauczycielami w Świątyni w Jerozolimie (obraz ten można zobaczyć w londyńskiej Tate Gallery).

    Przedstawienie Dziewicy dającej Dziecku Słowo można zobaczyć na wielu ikonach w Kościele Prawosławnym, zwanych "Eleusa Kykkotisa" (Chwalebna Dziewica z Kykko). Nazwa ta pochodzi od monasteru w Kykko na Cyprze, który przechowuje ikonę przypisywaną św. Łukaszowi. Przedstawia ona Dziewicę, która niesie w ramionach duże już Dziecko i daje Mu zwój Izajasza.

    Ikona ta została namalowana  przez Kiko Argüello, inicjatora 
Drogi Neokatechumenalnej, z okazji II Światowego Dnia Rodziny w Rio de Janeiro (1997). Autor podarował ikonę Ojcu świętemu. 

/tłum. własne z języka angielskiego - kb/            

*  *  *