Instrukcja dla spowiedników z początku IX wieku Prolog do penitencjału Halitgaire'a

Od IX do XII wieku tj. kiedy praktykowano pokutę taryfową, wstęp ten występuje jako prolog w wielu penitencjałach. Tekst został wzięty z penitencjału Halitgaire'a (+ 830). Ten przekład polski jest moim tłumaczeniem z wydania francuskiego: Cyrille Vogel, La penitence dans le Moyen Age, Paryż: Cerf 1982, wyd. 2, s.51-52 Za każdym razem, gdy wierni uciekają się do pokuty, nakładamy na nich post. My sami, spowiednicy, musimy zjednoczyć się z naszymi penitentami i pościć z nimi przez tydzień lub dwa lub tak długo, jak to możliwe, aby nie powiedziano nam tego, co Pismo mówi o żydowskich kapłanach: „I wam, uczonym w Prawie, biada! Bo nakładacie na ludzi ciężary nie do uniesienia, a sami nawet jednym palcem ciężarów tych nie dotykacie (Łk 11, 46)”. Nikt nie może pomóc człowiekowi, który ugina się pod ciężarem, jeśli sam nie schyli się, by podać mu rękę; żaden lekarz nie może leczyć ran, jeśli boi się infekcji. Podobnie, żaden kapłan ani biskup nie może uleczyć ran, z powodu których cierpi grzesznik ani usunąć grzechu, jeśli nie ofiaruje swoich trudów, modlitw i łez. Bądźmy więc, drodzy bracia, pełni troski o grzeszników, ponieważ jesteśmy członkami jednego ciała, a jeśli jeden członek cierpi, inne członki nie pozostają bez szkody. Jeśli więc zobaczymy jednego z naszych braci, który upadł w grzech, pośpieszmy z naszymi radami, by go doprowadzić do pokuty. Za każdym razem, gdy ogłaszasz grzesznikowi twoje zalecenia, nadaj mu od razu jego pokutę: ile powinien pościć i jak ma odkupić swoje winy – bojąc się, że zapomnisz i będziesz musiał przepytywać go ponownie. Penitent byłyby wystwiony na ryzyko wstydu z powodu wyznawania swych win po raz drugi i uważałby, że jest niesprawiedliwie potraktowany. Nie wszyscy duchowni powinni mieć w rękach penitencjały lub czytać je, gdy je znajdą. Te książeczki są zastrzeżone dla tych, którzy ich potrzebują do posługi, czyli biskupów i kapłanów. Tak samo, w rzeczywistości, tylko biskupi i kapłani powinni składać ofiarę Mszy, tak samo nikt inny nie powinien posługiwać się tymi taryfami. Tylko w razie konieczności i pod nieobecność kapłana diakon przyjmie penitentów w celu przyjęcia ich do świętej komunii. Jak powiedzieliśmy wyżej, biskupi i księża z całą pokorą będą modlić się ze łzami i jękiem nie tylko za swoje własne winy, ale także za winy wszystkich chrześcijan; w ten sposób będą mogli powiedzieć ze św. Pawłem: „Któż odczuwa słabość, bym i ja nie czuł się słaby?” (2 Kor 11, 29)?

  klasycy  |   Strona główna